SKKN Một số phương pháp bồi dưỡng đội ngũ sao nhi đồng Trường Tiểu học Đồng Thái

UBND HUYỆN BA VÌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỒNG THÁI
---------------------------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ
PHỤ TRÁCH SAO NHI ĐỒNG TRƯỜNG TIỂU HỌC”
Tên Tác giả: Phùng Thị Mỹ Hạnh
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Đồng Thái 
Chức vụ: Giáo viên - Tổng phụ trách Đội
MỤC LỤC
ĐỀ MỤC
TRANG
I. Đặt vấn đề:
1
1. Tính cấp thiêt phải tiền hành sáng kiên:
1
2. Mục tiêu của đề tài, sáng kiên:
2
3. Thời gian, đôi tượng, phạm vi nghiên cứu:
2
II. Nội dung của sáng kiến:
2
1. Hiện trạng vấn đề
2
2. Giải pháp thực hiện sáng kiên đê giải quyềt vấn đề
6
2.1.Xây dựng các nguyên tắc
6
2.2. Vận dụng các phương pháp bồi dưỡng đội ngũ Phụ trách Sao
7
2.3.Những nội dung và hình thức cụ thê
7
3. Kêt quả sau khi áp d ụng giải pháp sáng kiên tại đơn vị:
13
4. Hiệu quả của sáng kiên:
14
4.1. Hiệu quả về khoa học:
14
4.2. Hiệu quả về kinh tê:
14
4.3. Hiệu quả về xã hội:
14
5. Tính khả thi (khả năng áp dụng vào thực tiên công tác của đơn vị, địa phương.
14
6. Thời gian thực hiện đề tài, sáng kiên.
14
7. Kinh phí thực hiện đề tài, sáng kiên.
14
III. Kiến nghị, đề xuất.
15
I. Đặt vấn đề:
1. Tính cấp thiết phải tiến hành sáng kiến:
Trong xã hội của chúng ta ngày nay, tất cả mọi người đều quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, việc đào tạo một thế hệ học sinh trong thời kỳ mới đòi hỏi rất nhiều yếu tố, rất nhiều điều kiện và bằng mọi phương thức. Trong thực tế đã có rất nhiều giải pháp đưa ra, nhiều đề án được áp dụng nhằm một mục đích chung là cùng hướng tới giáo dục toàn diện cho học sinh.
Trong nhà trường các em được học tập những kiến thức cơ bản về tự nhiên, xã hội, được học tập, vui chơi và đặc biệt là tham gia mọi hoạt động để phát triển về trí, đức, thể, mỹ. Từ đó các em hoàn thiện dần về nhân cách, biết tự chủ, tự tin và làm chủ cuộc sống. Trẻ em sống, vui chơi được pháp luật bảo vệ, được toàn xã hội quan tâm chăm sóc. Trẻ em đi học chính là thực hiện quyền và bổn phận của mình mà luật pháp đã quy định. Trẻ em là tương lai của mỗi quốc gia, chúng ta có trách nhiệm tham gia chăm lo, vun đắp một cách hoàn chỉnh, toàn diện với một chương trình khoa học. Trẻ em được tham gia hội nhập nhiều loại hình hoạt động khác nhau. Nhà trường có nhiệm vụ cung cấp, trang bị, truyền đạt nguồn tri thức của nhân loại.
Song song cùng với nhà trường, Đội TNTP Hồ Chí Minh mà Đảng cộng sản Việt Nam sáng lập, hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, chịu sự phụ trách của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Tổ chức Đội là một lực lượng giáo dục tích cực, là nơi mà thiếu niên nhi đồng có thể phát huy tính sáng tạo, tự lập, tự quản.
Để đáp ứng yêu cầu, tôi đã tổ chức cho học sinh tham gia nhiều hoạt động như: phát thanh măng non, tuyên truyền, văn nghệ, kể chuyện, thi rung chuông vàng, TN vui khỏe cấp trường... Trong đó, việc tổ chức cho các em tham gia chương trình sinh hoạt ngoài giờ lên lớp đã mang lại cho các em niềm đam mê, tìm hiểu, học hỏi.
Một trong những hoạt động đó là Sinh hoạt Sao nhi đồng - một mảng rất quan trọng trong hoạt động Đội, một hoạt động tập thể bổ ích, hấp dẫn đối với thiếu nhi. Sinh hoạt Sao nhi đồng trong trường Tiểu học, góp phần xây dựng nhân cách cho các em nhi đồng, đội viên và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Các hình thức nội dung sinh ho ạt Sao nhi đồng giúp các em nhi đồng, đội viên được học tập, vui chơi, giao lưu bè bạn một cách chủ động với phương châm: “Học mà chơi, chơi mà học”, được thể hiện mình và điều quan trọng là phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi nhi đồng, được các em nhi đồng yêu thích.
Tôi mong muốn công tác Sao nhi đồng ở trường Tiểu học hoạt động có hiệu quả, đạt được mục tiêu, nội dung giáo dục nhi đồng được quy định trong chương trình dự bị đội viên. Tôi đã nghiên cứu tìm ra “một số phương pháp bồi dưỡng đội ngũ phụ trách Sao Nhi đồng ở trường Tiểu học ” với mong muốn đội ngũ này hỗ trợ tôi trong các hoạt động sinh ho ạt Sao, góp phần cùng với nhà trường giáo dục học sinh, đặc biệt là các em sao nhi đồng một cách toàn diện.
Xuất phát từ những lý do trên tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và áp dụng đề tài “Một số phương pháp bồi dưỡng đội ngũ Phụ trách Sao nhi đồng ở trường tiểu học Đồng Thái huyện Ba Vì”.
2. Mục tiêu của đề tài:
- Nâng cao kết quả học tập, rèn luyện nhân cách, giúp cho các em nhi đồng yêu thích sinh hoạt Sao và phấn đấu trở thành những người đội viên gương mẫu. Giúp cho tổng phụ trách và giáo viên, BGH nhà trường hiểu được vai trò quan trọng trong việc sinh hoạt Sao nhi đồng, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động phong trào ngoài giờ lên lớp.
- Giúp phụ trách Sao biết cách làm việc, tiến hành một buổi sinh hoạt Sao theo các bước cũng như tiến hành một trò chơi hay hoạt động múa hát cụ thể đối với các em nhỏ.
- Nâng cao chất lượng buổi sinh hoạt Sao nhi đồng với nhiều hình thức tổ chức phong phú thu hút hầu hết các em nhi đồng tham gia góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường tiểu học.
- Giúp cho các em trở thành những người đội viên toàn diện như: Biết tôn trọng công việc, biết tổ chức sinh hoạt tập thể lớp mình, học tập tốt hơn, tư cách đạo đức lịch sự, thanh lịch xứng đáng là người đội viên TNTP Hồ Chí Minh.
3. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Đề tài được thực hiện trong thời gian của năm học, tại liên đội Tiểu học Đồng Thái - Năm học 2023 - 2024.
- Đối tượng là đội ngũ phụ trách Sao và nhi đồng trong trường Tiểu học.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Đội viên lớp 4 và lớp 5.
+ Sao nhi đồng khối 1, 2, 3.
+ Liên đội trường Tiểu học
II. Nội dung của sáng kiến:
1. Hiện trạng vấn đề:
Ở trường Tiểu học, học sinh là các em có độ tuổi từ 6 - 11 tuổi, trong đó các em nhi đồng chiếm số lượng lớn. Đây là lứa tuổi hồn nhiên, trong sáng, bước đầu tập theo môi trường học tập mới. Các em từ hoạt động vui chơi là chính thì đã dần phải chuyển sang hình thức học là chủ yếu. Chính vì vậy cần phải làm tốt công tác nhi đồng để giúp các em học tập tốt, giúp các em bước đầu hình thành những kiến thức, kỹ năng, động cơ, thái độ học tập đúng đắn. Công tác nhi đồng muốn đạt kết quả tốt phụ thuộc rất nhiều vào phụ trách Sao. Nếu phụ trách Sao giỏi, nhiệt tình, hiểu được tâm lý nhi đồng, có nghiệp vụ công tác Đội và biết hát, múa, chơi, kể chuyện một cách hấp dẫn thì chất lượng hoạt động của nhi động sẽ rất cao. Ngược lại phụ trách Sao năng lực kém hoặc không có phụ trách Sao thì hoạt động của nhi đồng sẽ rất tẻ nhạt.
Do phụ trách Sao là các em vừa qua lứa tuổi nhi đồng nên rất dễ hòa đồng với nhi đồng. Sự gương mẫu, nhiệt tình và phương pháp tổ chức hướng dẫn của phụ trách Sao có tác d ụng giáo dục sâu sắc và nâng cao chất lượng hoạt động của các Sao nhi đồng. Vì vậy, muốn duy trì được Sao nhi đồng, muốn các Sao nhi đồng hoạt động có chất lượng hiệu quả phải có phương pháp chọn cử, bồi dưỡng đội ngũ phụ trách Sao nhi đồng. Đây là những “chỉ huy trưởng” của “đội quân tí hon” - Những người sẽ dẫn dắt nhi đồng tới những vấn đề giáo dục một cách nhẹ nhàng, vui tươi, sinh động mà đầy bổ ích. Chính vì vai trò c ủa phụ trách Sao quan trọng như vậy nên đòi hỏi đội ngũ phụ trách Sao ngoài những khả năng vốn có thì phải có những kỹ năng cơ bản của công tác Sao nhi đồng:
- Biết thiết kế một buổi sinh hoạt nhi đồng phù hợp với chủ điểm và đặc thù Sao nhi đồng được phụ trách
- Biết tổ chức một buổi sinh hoạt nhi đồng có hiệu quả, tạo được hứng thú cho nhi đồng.
- Biết thu hút nhi đồng tham gia các hoạt động.
- Biết tập hợp thông tin, chọn lọc, lựa chọn các nội dung cho phù hợp với nhi đồng được phụ trách.
- Có kỹ năng tổ chức trò chơi, dạy hát, múa, kể chuyện, thuyết minh....
- Công tác nhi đồng muốn đạt được kết quả tốt phụ thuộc rất nhiều vào phụ trách Sao. Phụ trách Sao có kỹ năng nghiệp vụ vững vàng s ẽ giúp cho công tác nhi đồng trở nên dễ dàng, thuận lợi hơn.
Qua nghiên cứu thực tế về hoạt động Sao nhi đồng ở trường Tiểu học, tôi nhận thấy thực trạng hoạt động Sao nhi đồng, công tác bồi dưỡng đội ngũ phụ trách Sao nhi đồng ở trường còn nhiều hạn chế, có những vấn đề cần phải điều chỉnh lại để hoạt động nhi đồng trở lên có chất lượng, mang lại hiệu quả giáo dục cao hơn.
* Thực trạng ban đầu của giáo viên và học sinh:
- Thuận lợi:
+ Cơ sở vật chất tương đối đầy đủ phục vụ cho việc sinh hoạt của Liên đội.
+ Ban giám hiệu luôn quan tâm tạo điều kiện cho các hoạt động của Đội.
+ Đội ngũ phụ trách chi đội tâm huyết với công việc của mình.
+ Phụ trách sao: Năng nổ, là những Đội viên ưu tú, chăm học, hăng say với công việc.
+ Tổng phụ trách: Nhiều năm làm công tác Đội, nhiệt tình, ham học hỏi và luôn thay đổi mọi hình thức sinh hoạt để nâng cao hoạt động Đội - Sao trong trường học.
- Khó khăn:
+ Trường Tiểu học tôi đang công tác thuộc địa bàn xã tương đối khó khăn của huyện, với sĩ số 1129 học sinh. Đa số học sinh là con em làm nông nghiệp, bố mẹ đi làm xa, gửi con cho ông bà, cô bác, do đó thời gian bố mẹ quan tâm, chăm sóc tới các con cũng hạn chế. Vốn hiểu biết về thế giới xung quanh của các em còn ít. Hơn nữa quan điểm của không ít các b ậc phụ huynh là gửi con tới trường là phó mặc cho nhà trường, thầy cô. Chính vì vậy, phần nào đã ảnh hưởng đến hoạt động học tập, rèn luyện đạo đức, các hoạt động tập thể, hoạt động Đội của các em.
- Mặt khác, đời sống kinh tế được cải thiện, nhiều gia đình sẵn sàng đầu tư cho cuộc sống sinh hoạt và học tập của con cái. Tuy nhiên, s ự kỳ vọng quá nhiều và sức ép về học tập đã khiến nhiều trẻ em không còn thời gian để vui chơi và sinh hoạt. Gánh nặng học tập đã trở thành rào cản thiếu nhi đến các hoạt động vui chơi tập thể.
+ Tổng phụ trách là giáo viên chưa được đào tạo chính quy về công tác Đội, lòng nhiệt tình có song còn hạn chế về nghiệp vụ công tác Đội.
+ Đội ngũ phụ trách còn rụt rè, chưa mạnh dạn. Đa số học sinh c ủa trường là gia đình con nhà làm nông nên còn thiếu sự quan tâm của bố mẹ. Do đó việc sinh hoạt Đội, Sao c ủa các em rất hạn chế.
* Kết quả thực trạng:
Trong những năm gần đây hoạt động Sao nhi đồng của trường tôi chưa thực sự phát triển, chưa thu hút được đông đảo các em nhi đồng, đội viên tham gia. Các buổi sinh hoạt sao thường được diễn ra trong lớp học với các nội dung theo chủ điểm của từng tháng, mỗi tháng được tổ chức một lần trong khi đó theo quy định sao nhi đồng phải được sinh hoạt mỗi tuần ít nhất một lần, các Sao trong cùng một lớp sinh hoạt chung mỗi tháng một lần. Các hình thức sinh hoạt thường rất đơn điệu, ví dụ như: dạy hát, nghe đọc thơ, trả lời câu hỏi theo nội dung của chủ điểm đó. Hơn nữa chỉ tập trung thu hút được một số em nhi đồng có tính mạnh dạn, hay hoạt động còn các em khác thường chỉ là ngồi xem, ngồi nghe. Các anh chị phụ trách Sao khi được mời tham gia thì phần lớn rất rụt rè, không sôi nổi, không tạo hứng thú. Các em không tự chủ động thiết kế được một buổi sinh hoạt Sao theo chủ điểm mà đa số là do giáo viên tổng phụ trách phải lên thiết kế để các em dựa vào làm theo. Kiến thức hiểu biết về tổ chức Đội, về công tác Sao nhi đồng cũng như kỹ năng tổ chức hoạt động của phụ trách Sao còn hạn chế. Chính vì hoạt động Sao không sôi nổi nên các hoạt động như: Ca múa hát, tuyên truyền măng non, vui chơi ...của các em rất đơn điệu, thiếu sáng tạo, phong trào học tập cũng trở lên ít sôi nổi hơn.
* Nguyên nhân của thực trạng:
- Đội ngũ phụ trách Sao :
Đội ngũ phụ trách Sao là các em đội viên của khối lớp 4, 5. Phần lớn các em chưa được đào tạo bài bản, không nắm được những kiến thức cơ bản về tổ chức Đội, về tầm quan trọng của công tác Sao nhi đồng. Các em đề cao nhiệm vụ học tập, coi nhẹ việc tham gia các ho ạt động tập thể, năng lực thì còn hạn chế. Do đặc thù học sinh của trường là con em nông thôn, ngoài thời gian học ở trường các em còn lo phụ giúp bố mẹ việc nhà, ít hoạt động, ít được giao tiếp nên không mạnh dạn tự tin khi tham gia các ho ạt động tập thể, khi đứng trước đám đông.
- Thời gian dành cho hoạt động Sao:
Chương trình học các môn văn hóa của các em chiếm nhiều thời lượng trong ngày, nội dung học nhiều. Một tuần các lớp chỉ có 1 tiết Hoạt động tập thể. Thời khóa biểu học của các khối lớp lại không trùng nhau, khi các anh chị phụ trách Sao có thể dạy được thì lớp các em nhi đồng lại đang phải học văn hóa. Chính vì vậy thời gian để tổ chức hoạt động Sao nhi đồng bị hạn chế.
- Nội dung sinh hoạt Sao nhi đồng:
Sinh hoạt Sao nhi đồng là hoạt động giáo dục dưới hình thức vui chơi là chủ yếu và do các em đội viên đảm nhận. Nội dung các buổi sinh hoạt được xây dựng theo các chủ điểm của từng tháng gắn với chương trình hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh, của các ngày lễ kỷ niệm. Thông qua các buổi sinh hoạt Sao nhi đồng, dưới sự hướng dẫn của các anh chị phụ trách Sao các em nhi đồng sẽ được tìm hiểu các ngày lễ kỷ niệm, các hoạt động gắn liền với học sinh, giáo dục các em nhi đồng thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy. Tuy nhiên thực tế ở liên đội, các nội dung sinh hoạt có theo chủ điểm nhưng chưa thực sự có tác dụng giáo dục nhi đồng.
- Hình thức sinh hoạt Sao nhi đồng:
Nhi đồng là các em có độ tuổi từ 6 - 8 tuổi. Các em còn rất ham vui, ham chơi, hay mất tập trung. Cần phải có các hình thức sinh hoạt Sao đa dạng, phong phú, tránh một hình thức cứ lặp đi lặp lại cả buổi sinh hoạt. Tuy nhiên hình thức sinh hoạt Sao ở Liên đội còn rất đơn điệu, chủ yếu các anh chị phụ trách Sao là người nói, các em ngồi nghe, chưa thu hút, phát huy tính chủ động của các em.
- Tổng phụ trách với công tác Sao nhi đồng:
Tổng phụ trách vẫn phải giảng dạy, vừa làm công tác Đội nên còn hạn chế đến việc tổ chức các hoạt động. Việc bố trí thời gian, sắp xếp công việc chưa thật hợp lí. Việc đào tạo đội ngũ cán bộ Đội, cũng như công tác Sao nhi đồng còn chưa sâu. Chính vì vậy, hoạt động Sao nhi đồng của trường mang lại hiệu quả giáo dục chưa cao, chưa phát huy được hết tác dụng của hoạt động Sao nhi đồng.
- Các lực lượng giáo dục khác với công tác sao nhi đồng:
Ban giám hiệu nhà trường quan tâm nhưng chưa gắn rõ trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm với công tác Đội. Nhiều giáo viên chủ nhiệm trong trường cho rằng: Công tác Đội không phải là nhiệm vụ của họ, đó là công việc, trách nhiệm của Giáo viên - Tổng phụ trách nên chưa có sự ủng hộ, cộng tác nhiệt tình.
Các lực lượng ở ngoài nhà trường, các b ậc phụ huynh còn chưa hiểu rõ mục tiêu hoạt động sinh hoạt Sao nên chưa ủng hộ nhiệt tình cho con em tham gia phụ trách Sao, sinh ho ạt Sao, nhiều em phải lo phụ giúp bố mẹ việc nhà hoặc bố mẹ không cho tham gia, b ắt phải học bài.
Việc lựa chọn phụ trách Sao chưa tốt, chọn chưa kỹ, các em chưa được bồi dưỡng thường xuyên, liên tục nên không có kinh nghiệm trong việc tổ chức sinh hoạt Sao.
Từ thực tế các nguyên nhân trên, dẫn đến kỹ năng nghiệp vụ của đội ngũ Phụ trách Sao còn non yếu. Với việc nghiên cứu một cách nghiêm túc về thực trạng, nguyên nhân của hoạt động sinh hoạt Sao nhi đồng ở các trường Tiểu học nói chung và hoạt động sinh hoạt Sao nhi đồng ở trường tôi nói riêng, đã giúp tôi tìm ra một số “Phương pháp bồi dưỡng đội ngũ Phụ trách Sao nhi đồng ở trường Tiểu học”.
2. Giải pháp thực hiện sáng kiến để giải quyết vấn đề:
2.1 Xây dựng các nguyên tắc:
- Xây dựng các nguyên tắc hoạt động Đội TNTP HCM.
- Xây dựng nguyên tắc đảm bảo tính tự nguyện gia nhập Đội và tích cực