SKKN Một số biện pháp thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục trong Trường Mầm non Thanh Vân

PHÒNG GD&ĐT TAM DƯƠNG
TRƯỜNG MẦM NON THANH VÂN
BÁO CÁO KẾT QUẢ 
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
 Tên sáng kiến: Một số biện pháp thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục trong trường mầm non.
 Tác giả sáng kiến: Nguyễn Thị Hải 
Thanh Vân, năm 2019
MẪU 
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu 
 Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Chính vì thế, Đảng và nhà nước đã có nhiều chính sách về giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng trong đó có công tác xã hội hóa giáo dục trong trường mầm non.
Xã hội hoá không phải là một hiện tượng mới đối với giáo dục. Trước khi đặt ra chính sách xã hội hoá thì bản thân nó đã tồn tại trong thực tế làm giáo dục ngay từ trong lịch sử xa xưa đến những năm đầu lập nước (phong trào diệt giặc dốt, xoá nạn mù chữ ..) và ngay cả trong chiến tranh, dưới bom đạn, chính quyền và người dân vẫn duy trì sự phát triển giáo dục trong điều kiện hết sức khó khăn... Đến ngày nay xã hội hóa giáo dục đã trở thành một nội dung quan trọng của cải cách giáo dục. Xã hội hóa giáo dục không chỉ là những đóng góp vật chất mà còn là những ý kiến đóng góp của người dân cho quá trình đổi mới giáo dục. Thực hiện xã hội hoá giáo dục là một biện pháp hữu hiệu để thực hiện mục tiêu quản lý giáo dục, đem lại nguồn sức mạnh tổng hợp giúp cho nhà trường đào tạo cho xã hội nguồn nhân lực phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ, lao động, làm nên sức mạnh nội sinh ở dân tộc góp phần hiện đại hoá giáo dục, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 
	 Trong những năm qua, quan điểm “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu” chưa được nhận thức đầy đủ trong xã hội, chưa thực sự chi phối sự chỉ đạo tổ chức thực tiễn của nhiều cán bộ quản lý và các cấp quản lý, kể cả việc đầu tư cho giáo dục và tạo cơ chế cho tổ chức và hoạt động giáo dục. Trong quản lý về giáo dục chưa tạo ra được sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành, các cấp, các lực lượng xã hội để phát triển sự nghiệp giáo dục.
Mục tiêu cuối cùng của quá trình xã hội hoá sự nghiệp giáo dục là nâng cao thêm mức hưởng thụ về giáo dục của nhân dân, nâng cao chất lượng cuộc sống tinh thần và vật chất của từng người dân.
Song hiện nay, xã hội hoá giáo dục trên thực tế chưa phát huy được thế mạnh của nó, bởi vì trong xã hội còn tồn tại nhiều nhận thức chưa thật tinh tế, toàn diện. Có quan điểm cho rằng xã hội hoá giáo dục chỉ đơn thuần là sự đa dạng hoá các hình thức tham gia của nhân dân và xã hội mà ít chú trọng tới nâng mức hưởng thụ từ giáo dục của người dân. Vì vậy, có nơi công tác xã hội hoá giáo dục chỉ đơn thuần về mặt huy động tài chính, huy động cơ sở vật chất, Nhà nước khoán cho dân, ít quan tâm đến sức dân. Trái lại có nơi lại thụ động trông chờ vào sự bao cấp chủ yếu của nhà nước. Cá biệt có những nơi người dân vẫn còn thờ ơ với giáo dục, cho rằng giáo dục là sự nghiệp riêng của các nhà trường. Nguyên nhân của những tồn tại trên đó chính là việc tuyên truyền để nâng cao nhận thức của toàn xã hội về giáo dục còn nhiều hạn chế, chất lượng giáo dục cũng chưa đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Công tác lãnh chỉ đạo xã hội hóa giáo dục cũng chưa thực sự có chiều sâu và đạt hiệu quả cao.
Đứng trước thực trạng như vậy, trên với cương vị là một hiệu trưởng làm công tác quản lý, tôi đã trăn trở, băn khoăn, và quyết định chọn đề “Một số biện pháp thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục trong trường mầm non” nhằm góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. 
2. Tên sáng kiến 
Một số biện pháp thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục trong trường mầm non.
3. Tác giả sáng kiến
- Họ và tên: Nguyễn Thị Hải
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường mầm non Thanh Vân - Tam Dương -Vĩnh Phúc.
- Số điện thoại: 0903488269. Email: nguyenthihai.c0hthopthinh@vinhphuc.edu.vn
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến 
Nhà giáo: Nguyễn Thị Hải- Hiệu trưởng trường mầm non Thanh Vân -Tam Dương - Vĩnh Phúc.
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Quản lý
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu 
Từ tháng 2 năm 2018 đến tháng 2 năm 2019.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến
7.1. Về nội dung của sáng kiến
7.1.1. Cơ sở lý luận liên quan đến vấn đề nghiên cứu
* Khái niệm về xã hội hóa giáo dục
Thứ nhất: Xã hội hóa giáo dục là khái niệm chỉ sự quản lý chú ý, hưởng ứng, quan tâm của xã hội đóng góp vật chất và tinh thần cho sự nghiệp giáo dục.
Thứ hai: là khái niệm chỉ rõ sứ mệnh của ngành giáo dục, của nhà trường là làm cho người học được thích ứng nhanh với đời sống xã hội (xã hội hoá cá nhân).
Theo nghĩa rộng xã hội hoá giáo dục có nghĩa là nhà nước phải tạo ra không gian xã hội, luật pháp và chính trị cho việc hình thành một khu vực giáo dục mà ở đấy ai cũng có quyền đóng góp vì sự nghiệp giáo dục, thực hiện sự cạnh tranh về chất lượng giáo dục, tức là giáo dục phải thuộc về xã hội. Do đó xã hội hoá giáo dục cần phải chỉ ra vai trò của xã hội trong sự nghiệp xã hội hoá giáo dục. Nói cách khác, xã hội phải tham gia vào việc hình thành chương trình giáo dục thông qua "xã hội hoá".
* Mục đích của xã hội hóa giáo dục
Xã hội hóa giáo dục nhằm khuyến khích , huy động và tạo điều kiện toàn xã hội tham gia phát triển giáo dục. Tạo cơ hội cho mọi người, mọi lứa tuổi, mọi trình độ được học thường xuyên, học suốt đời; tiến tới một xã hội học tập.
* Nội dung của xã hội hóa giáo dục
- Nhiệm vụ của của giáo dục đối với xã hội 
+ Tạo ra phong trào học tập sâu rộng, xây dựng xã hội học tập.
+ Đa dạng hóa các hình thức hoạt động để mở rộng cơ hội cho các tầng lớp nhân dân tham gia chủ động và bình đẳng vào các hoạt động giáo dục.
+ Tạo điều kiện nâng cao mức hưởng thụ về giáo dục cho nhân dân, mang lại lợi ích thiết thực (lợi nhuận xã hội về kinh tế và tinh thần) cho mỗi thành viên của xã hội và toàn xã hội.
+ Đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu cầu phất triển kinh tế- xã hội.
+ Góp phần phất triển kinh tế- xã hội cho mỗi cá nhân và cho toàn xã hội.
- Nhiệm vụ của xã hội đối với giáo dục:
+ “ Mọi tổ chức„ gia đình và công dân có trách nhiệm chăm lo sự nghiệp Giáo dục, phối hợp với nhà trường thực hiện mục tiêu giáo dục, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh và an toàn„ (Luật Giáo dục).
+ “ Vận động toàn dân chăm sóc thế hệ trẻ, tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh,...; tăng cường trách nhiệm của cấp ủy Đảng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, các đoàn thể quần chúng, các doanh nghiệp... đối với sự nghiệp giáo dục.
Nâng cao ý thức trách nhiệm và sự tham gia của toàn dân đối với giáo dục nhằm củng cố, tăng cường hiệu quả của hệ thống giáo dục để phục vụ tốt việc học tập của nhân dân (Nghị quyết 90/CP ngày 21/8/1997).
7.1.2. Thực trạng công tác xã hội hóa giáo dục tại trường mầm non 
Thực tế cho thấy, công tác xã hội hoá giáo dục trong thời gian qua chủ yếu là vận dụng nên nhìn chung chưa có cơ chế, chưa có phương pháp chung. Nơi nào biết làm, được nhân dân ủng hộ thì xã hội hoá phát huy được tốt tác dụng, nơi nào cấp uỷ chính quyền ít quan tâm thì sự nghiệp giáo dục chỉ bó hẹp trong trách nhiệm của ngành giáo dục và đương nhiên là hiệu quả giáo dục thấp.
Bên cạnh đó, còn không ít cán bộ và nhân dân nhận thức chưa đầy đủ về bản chất của xã hội hoá giáo dục và cho rằng nội dung cốt lõi của xã hội hoá là huy động tiền của trong nhân dân để giảm bớt ngân sách của Nhà nước cho giáo dục và đào tạo. Vì thế, xã hội hoá được hiểu là chuyển gánh nặng từ vai nhà nước sang nhân dân, nhiều cán bộ chỉ thiên về hô hào, vận động, chưa quan tâm đổi mới cơ chế chính sách.
Không những thế, rất nhiều người còn nhận thức xã hội hoá đồng nghĩa với việc thu tiền của dân làm nảy sinh tâm lý sợ hãi trong nhân dân mỗi khi nghe nói tới xã hội hoá.Thực tế trong quá trình chỉ đạo cơ sở, mỗi khi triển khai được những hoạt động lớn đòi hỏi phải có kinh phí, không ít cán bộ đã biến thuật ngữ “xã hội hoá” thành những câu nói cửa miệng và đẩy chủ trương xã hội hoá thành những giải pháp tình thế, những cứu cánh trong lúc khó khăn.
Một số người khác lại nhận thức xã hội hoá chỉ có nghĩa là “nhà nước và nhân dân cùng làm’’. Thật ra, “nhà nước và nhân dân cùng làm” chưa nói hết bản chất của xã hội hoá. Xã hội hoá chính là một chủ trương liên quan đến đổi mới cơ chế quản lý, xoá bỏ cơ chế bao cấp, coi trọng biện pháp tự quản của xã hội 
Xã hội hoá giáo dục có tác động to lớn trong việc xây dựng cộng đồng trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân đối với việc tạo lập và phát triển môi trường kinh tế, xã hội lành mạnh và thuận lợi cho các hoạt động giáo dục, tạo ra phong trào học tập sâu rộng trong toàn xã hội theo nhiều hình thức, vận động toàn dân học tập suốt đời để làm việc tốt hơn, thu nhập cao hơn và có cuộc sống tốt đẹp hơn, làm cho xã hội ta trở thành một xã hội học tập ...
Từ việc nghiên cứu rõ nội dung thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục trong trường mầm non, tôi đã đối chiếu với thực tế của nhà trường và nêu ra một số thực trạng. Kết quả nghiên cứu được thể hiện qua các biểu mẫu điều tra sau:
Biểu 1: Khảo sát việc xây dựng kế hoạch xã hội hóa tại trường MN Thanh Vân
TT
Nội dung
Mức độ thực hiện
Có
Không
1
Thành lập Hội đồng khảo sát

x
2
Khảo sát hiện trạng cơ sở vật chất thực tế

x
3
Xây dựng dự thảo kế hoạch

x
4
Tập hợp ý kiến tham gia của mọi người 

x
5
Hoàn thiện kế hoạch
x

6
Tổ chức thực hiện kế hoạch
x

7
Đánh giá kiểm tra kết quả thực hiện kế hoạch

x
Qua số liệu nghiên cứu ở biểu mẫu số (1) cho thấy: Công tác xây dựng kế hoạch xã hội hóa giáo dục tuy có thực hiện nhưng chất lượng thực hiện chưa cao, còn bỏ qua nhiều bước như chưa khảo sát thực tế, chưa tham khảo ý kiến của mọi người trong trường. Nếu trong nhà trường cán bộ, giáo viên, nhân viên không quan tâm hoặc quan tâm không thường xuyên, hoặc lờ đi không chú ý đến xây dựng kế hoạch thì khó có thể thực hiện tốt tất cả các hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ trong trường mầm non. Chính vì vậy một nhiệm vụ đặt ra là cần phải làm sao để có một bản kế hoạch thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục trong nhà trường một cách tốt nhất.
Biểu số 2: Thực trạng về nhận thức của giáo viên và cha mẹ trẻ về vai trò và tầm quan trọng của công tác xã hội hóa giáo dục
TT
Tên trường
Số giáo viên nhận thức đầy đủ
Số cha mẹ trẻ nhận thức đầy đủ
1
MN Hợp Thịnh
15/24= 62,5%
355/560= 63,4%
2
MN Thanh Vân
20/29= 68,9%
360/570= 63,2 %
Qua số liệu nghiên cứu ở biểu mẫu số (2) cho thấy: Việc nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của công tác xã hội hóa giáo dục của giáo viên và cha mẹ trẻ đã chiếm tỷ lệ phần trăm đáng kể, song mức độ còn chưa cao. Nhiệm vụ đặt ra là cần phải làm sao để đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức đầy đủ của giáo viên và cha mẹ trẻ về tầm quan trọng của công tác xã hội hóa giáo dục trong trường mầm non.
Biểu số 3: Thực trạng về sự ủng hộ kinh phí của cha mẹ học sinh tại trường mầm non Thanh Vân
TT
Tổng số cha mẹ trẻ được hỏi
Tổng số cha mẹ trẻ tự nguyện ủng hộ
Tỷ lệ %
Thành tiền
Dùng để
1
480
270
56,2
45.000.000
Tăng cường cơ sở vật chất trong nhà trường
Qua số liệu nghiên cứu ở biểu mẫu số (3) cho thấy: Việc cha mẹ trẻ ủng hộ cho nhà trường với số tiền còn rất hạn chế, có thể cha mẹ trẻ chưa hoàn toàn nắm bắt được kế hoạch họt động và sử dụng nguồn kinh phí đó ra sao cho nên họ chưa tự nguyện ủng hộ. Vấn đề đặt ra là cần phải làm sao để nhận được nhiều sự ủng hộ kinh phí của cha mẹ học sinh để đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ.
7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến
7.2.1. Biện pháp 1: Thực hiện tốt công tác xây dựng kế hoạch thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục trong nhà trường.
Trước tiên tôi tiến hành thành lập hội đồng khảo sát cơ sở vật chất và trang thiết bị trong toàn trường để có kế hoạch cải tạo, sửa chữa và bổ sung mới cho từng hạng mục. Sau đó tiến hành cho thanh lý toàn bộ những đồ dùng, thiết bị không còn sử dụng được hoặc những đồ dùng không thể sửa chữa. 
Thực hiện xây dựng dự thảo kế hoạch và thảo luận kế hoạch sửa chữa, mua sắm bổ sung cơ sở vật chất theo từng nội dung, từng bộ phận; dự kiến mức kinh phí, và nguồn kinh phí lấy từ đâu cho từng nội dung sao cho phù hợp với thực tế.
 Cuối cùng là hoàn thiện kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị dạy học và giao việc cho từng bộ phận thực hiện mua sắm, sửa chữa theo quy định.
7.2..2. Biện pháp 2: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về xã hội hoá
Bản chất xã hội hoá giáo dục là quá trình vận động và tổ chức sự tham gia rộng rãi của nhân dân, của mọi người cùng làm giáo dục để giáo dục phục vụ cho mọi người. Trách nhiệm của ngành giáo dục và nhà trường mầm non là phải làm cho mọi người thấy rõ vai trò, lợi ích của giáo dục đối với đời sống cộng đồng.
Thực tế đã chứng minh rằng, một trong những nguyên nhân thành công hoặc chưa thành công trong việc tổ chức thực hiện xã hội hoá giáo dục chính là vấn đề nhận thức. Quần chúng phải hiểu đúng bản chất của xã hội hoá giáo dục, sự cần thiết phải tham gia giáo dục, từ đó nâng dần tính tự giác, tích cực, chủ động, tình cảm và năng lực hoàn thành công việc này. Vì vậy, phải tăng cường công tác tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin một cách đầy đủ về đường lối, mục đích, chủ trương, yêu cầu, thuận lợi, khó khăn nhằm làm chuyển biến nhận thức của các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội, quần chúng nhân dân theo hướng tích cực về vị trí hàng đầu của giáo dục, về bản chất, nghĩa vụ và quyền lợi của xã hội hoá giáo dục để quần chúng có đủ hiểu biết, chủ động tham gia vào giáo dục.
Nâng cao nhận thức về xã hội hoá giáo dục cho mọi người có rất nhiều con đường, nhiều hình thức tổng hợp. Để làm được điều này, tôi đã quan tâm tới các vấn đề sau:
+ Trước hết, tham mưu và quán triệt tới các đồng chí ở cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương; cán bộ, giáo viên trong ngành giáo dục và các ban ngành đoàn thể sau đó đến toàn dân. Tổ chức học tập, quán triệt các văn bản, nghị quyết, chỉ thị có liên quan đến giáo dục và xã hội hoá sự nghiệp giáo dục để mọi người đều nắm vững chủ trương, đường lối, chính sách vận dụng vào thực tiễn.
+ Xây dựng các góc tuyên truyền ở các trường, lớp và ở cộng đồng: chọn một góc thuận lợi (vị trí mà mọi người dễ trông thấy) tại trường làm góc tuyên truyền cho các bậc cha mẹ học sinh. Tại đó, chúng tôi có các tài liệu, tranh ảnhvới những nôị dung thiết thực như tổ chức nuôi dạy con, những yêu cầu mà các bậc cha mẹ, cộng đồng cấn phối hợp với nhà trường, tuyên truyền các điển hình tham gia đóng góp xây dựng giáo dục Nội dung các tài liệu trưng bày cần được biên soạn ngắn gọn, thiết thực, luôn thay đổi, cập nhật thông tin, hình thức hấp dẫn để mọi người dễ xem, dễ ghi nhớ. 
+ Kết hợp việc cung cấp thông tin ở các góc tuyên truyền, nhà trường bố trí tiếp dân vào một ngày nhất định trong tuần để các bậc phụ huynh và người dân có thể tham gia đóng góp ý kiến với ngành giáo dục và nhà trường về những vấn đề như: nội dung, phương pháp giáo dục, tìm hiểu phương pháp nuôi dạy con, hay về các vần đề mà cha mẹ các cháu chưa rõ
+ Tuyên truyền qua