SKKN Một số biện pháp phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong đoàn viên, thanh Niên Trường THPT Lê Lợi

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG TRỊ
TRƯỜNG THPT LÊ LỢI
SÁNG KIẾN
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG VI PHẠM PHÁP 
LUẬT VÀ BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG TRONG ĐOÀN VIÊN, THANH NIÊN TRƯỜNG THPT LÊ LỢI
Lĩnh vực: Công tác Đoàn
Tên tác giả: Đặng Văn Hải
Chức vụ: Bí thư Đoàn trường 
Đơn vị công tác: Trường THPT Lê Lợi
NĂM HỌC 2021 – 2022
MỤC LỤC
I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở nước ta hiện nay, bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong các cơ sở giáo dục đang là mối lo ngại không những của ngành Giáo dục, các cơ quan chức năng mà còn của mỗi gia đình. Đây là một hiện tượng không mới nhưng là vấn đề mà xã hội đáng lưu tâm. Gần đây, có nhiều vụ bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong các cơ sở giáo dục có tính chất nguy hiểm, nghiêm trọng như: Học sinh dùng hung khí đánh nhau trong trường học; học sinh nữ đánh nhau hội đồng, làm nhục bạn học; học sinh hành hung giáo viên gây nhiều bức xúc và trở thành chủ đề “nóng” trong xã hội. Một số vụ việc xảy ra đã gây hậu quả nghiêm trọng, gây tâm lý lo lắng, bức xúc trong đời sống của xã hội nói chung, cha mẹ học sinh và học sinh nói riêng. Có thể thấy rằng, vấn đề bạo lực học đường và vi phạm pháp luật diễn ra gần đây là một trong những biểu hiện của tình trạng đạo đức học sinh đang xuống cấp. Nguyên nhân và những biểu hiện của tình trạng bạo lực học đường và vi phạm pháp cần phải được nhận diện và phân tích một cách khoa học nhằm tìm ra những giải pháp hiệu quả để phòng tránh và ngăn ngừa cho các thế hệ học sinh trong nhà trường hiện nay.
	Giáo dục phẩm chất, hình thành và xây dựng nhân cách làm người cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng của giáo dục nói chung và trường trung học nói riêng, nhằm đạt mục tiêu giáo dục của Đảng ta: “Giáo dục thế hệ trẻ trở thành những công dân có tình yêu Tổ quốc, tình yêu quê hương thiết tha, có trí thức, có sức khoẻ, có năng lực đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.
	Để giáo dục phẩm chất, hình thành nhân cách cho học sinh Đảng, Nhà nước đã có nhiều văn bản hướng dẫn Ngành Giáo dục & Đào tạo, các thầy giáo, cô giáo nêu cao tấm gương đạo đức, có phương pháp giáo dục đúng đắn nhằm đạt mục đích giáo dục. 
Chính vì vậy, công tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cho đoàn viên thanh niên thông qua các biên pháp nhằm phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường cần được cải tiến và đẩy mạnh, góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục toàn diện, hài hòa đáp ứng yêu cầu mới của xã hội.
Là một giáo viên làm công tác Đoàn trong những năm qua, bản thân tôi luôn có những trăn trở, băn khoăn là làm thế nào để hạn chế tối đa những hành vi vi phạm pháp luật, tình trạng bạo lực học đường, để các em có được môi trường học tập tốt nhất và quan trọng hơn là giúp các em phát triển toàn diện trong môi trường lành mạnh. Chính vì điều đó mà tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong đoàn viên, thanh niên trường THPT Lê lợi”. 
2. Tính cấp thiết của đề tài
Vấn đề bạo lực học đường và vi phạm pháp luật của học sinh đã và đang được các cấp, các ngành rất quan tâm và có những chỉ đạo quyết liệt, điều đó được thể hiện ở việc ra các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn rất cụ thể như: Nghị định số 80/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ Quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường; Chỉ thị 993/CT-BGDĐT ngày 12/4/2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc “Tăng cường giải pháp phòng, chống bạo lực học đường trong các cơ sở giáo dục”; Kế hoạch số 3817/KH-UBND ngày 22/8/2019 của của UBND tỉnh Quảng Trị về việc triển khai Chương trình hành động phòng, chống bạo lực học đường trong các CSGD trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2019-2021; Kế hoạch số 4355/KH-UBND ngày 25/9/2020 của UBND tỉnh Quảng Trị về phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em, giai đoạn 2020-2025; Kế hoạch số 824/KH-SGDĐT ngày 27/5/2020 của Sở GD&ĐT Quảng Trị về tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh Trong những năm học qua, cùng với việc quan tâm đến nâng cao chất lượng văn hóa cho học sinh, trường THPT Lê Lợi còn rất chú trọng đến công tác giáo dục phòng, chống bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh. Việc giáo dục pháp luật, phòng chống bạo lực học đường sẽ góp phần rất lớn vào việc nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường, đồng thời còn góp phần hoàn thiện nhân cách và giáo dục toàn diện cho học sinh.
	Bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong những năm học vừa qua thì công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong học sinh vẫn còn một số vấn đề hạn chế còn tồn tại như tình trạng học sinh gây gỗ, xích mích, đánh nhau, vi phạm an toàn giao thông Cho nên việc giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường nhằm nâng cao hiệu quả rèn luyện và giáo dục học sinh trong nhà trường là hết sức cấp thiết.
II. NỘI DUNG
1. Thực trạng
1.1. Thuận lợi
Đội ngũ giáo viên của trường có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống và năng lực công tác tốt, đa số năng nổ, nhiệt tình trong công tác, tâm huyết với nghề nghiệp, chịu khó nghiên cứu và học hỏi. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học ngày càng được hoàn thiện. Đa số các em học sinh đều chăm ngoan, ham học, yêu trường, yêu lớp, có động cơ và thái độ học tập nghiêm túc, có ý thức kỷ luật cao.
Đoàn trường THPT Lê Lợi nhận được sự quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện của Chi bộ, ban giám hiệu nhà trường trong quá trình hoạt động. Mặt khác, Đoàn cấp trên thường xuyên có kế hoạch chỉ đạo hoạt động hiệu quả, kịp thời.
Lực lượng BCH Đoàn trường là những đoàn viên năng động, tích cực tham gia các hoạt động phong trào.
1.2. Khó khăn
Chất lượng tuyển sinh đầu vào lớp 10 của trường còn thấp, bên cạnh đó gần một nửa số học sinh nhà trường thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, thường trú tại các xã thuộc diện vùng khó, địa bàn cư trú rộng, công tác tập hợp thanh niên trong các hoạt động còn gặp nhiều khó khăn.
Hoạt động dạy và học những năm học vừa qua chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19.
Các đồng chí trong BCH Đoàn trường đều làm công tác kiêm nhiệm nên một số đồng chí về kỹ năng hoạt động Đoàn còn hạn chế. Sự phối hợp giữa các đồng chí trong BCH chưa đạt hiệu quả cao.
BCH Đoàn trường phần lớn là học sinh nên trong quá trình hoạt động còn thiếu kinh nghiệm, tinh thần phê và tự phê chưa cao. 
Chi đoàn giáo viên có 28 đoàn viên trong đó hầu hết đều lớn tuổi và có con nhỏ cho nên khó khăn cho việc dành thời gian cho công tác đoàn.
1.3. Thực trạng chung về vấn đề vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong học sinh
Vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trên thế giới cũng như các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam đang trở thành vấn đề quan tâm của nhiều người. Tỷ lệ phạm pháp của đối tượng gia tăng và ngày càng bộc lộ tính nguy hiểm, phức tạp gây bức xúc trong dư luận xã hội. 
Đối tượng bạo lực học đường rất khác nhau gồm có học sinh với học sinh; giáo viên với học sinh và ngược lại; cha mẹ học sinh và các đối tượng khác với học sinh. Trong đó, bạo lực giữa học sinh với học sinh phổ biến nhất. Hình thức, biểu hiện bạo lực học đường gồm ba loại như sau: Bạo lực về thân thể; bạo lực về tinh thần và bạo lực về vật chất. Bạo lực về thân thể không chỉ là đánh đập, hành hạ, ngược đãi, đe dọa bằng dao hoặc vũ khí mà còn là hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khoẻ, tính mạng người khác. Bạo lực về vật chất là hành vi chiếm đoạt, huỷ hoại, đập phá hoặc có hành vi khác cố ý làm hư hỏng tài sản riêng.
Trong khi đó vi phạm pháp luật cũng có mối quan hệ chặt chẽ với hành vi bạo lực học đường, nó cũng có thể xuất phát từ chính yếu tố bạo lực học đường hoặc là các hành vi khác từ bên ngoài như đánh nhau, trộm cắp, vi phạm an toàn giao thông, ma túy, thuốc lá, rượu bia, buôn bán sử dụng pháo nổ
1.4. Nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường và vi phạm pháp luật
Thứ nhất, ảnh hưởng của môi trường xã hội. Tác động tiêu cực của internet, game bạo lực, văn hóa phẩm xấu, hiện tượng suy thoái đạo đức và những hành vi bạo lực trong phim ảnh, xã hội, gia đình đã vô hình đã dạy học sinh cách cư xử bạo lực và được chúng mang vào trường học. 
Thứ hai, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật hiệu quả chưa cao; Chưa thật sự quan tâm nhiều đối với những học sinh cá biệt.
Thứ ba, từ phía gia đình. Một số gia đình thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý con cái hoặc nuông chiều con quá mức. Có những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt, bố mẹ ly hôn, cờ bạc, cãi nhau trước mặt con cái nên ngay từ nhỏ đã tiêm nhiễm vào các em những hành vi bạo lực từ đó dẫn đến những hành vi vi phạm pháp luật.
Thứ tư, từ chính bản thân người chưa thành niên. Do đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi, nhân cách và tâm lý chưa hoàn thiện, thể chất phát triển mạnh mẽ, tâm sinh lý thay đổi, dễ nổi nóng gây ra những hành động bộc phát, dễ bị lôi kéo, gây kích động, muốn thể hiện mình, có khi dùng bạo lực xem như một cách nổi trội khác với bạn bè
Thứ năm, những năm gần đây đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến tất cả các mặt kinh tế - xã hội trong đó có cả hoạt động giáo dục. Nhiều thời gian các nhà trường phải chuyển từ hình thức dạy học trực tiếp sang hoạt động dạy học trực tuyến, điều đó đã ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức các hình thức tổ chức dạy học trong đó có hoạt động giáo dục phòng, chống bạo lực học đường và vi phạm pháp luật.
1.5. Hậu quả của bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh
Thứ nhất, ảnh hưởng đến những học sinh bị hại. Các em phải chịu tổn thương về thể xác, tinh thần. Những trường hợp nhẹ là thâm tím người, nặng hơn là gây ra những thương tích, đau lòng hơn là có thể cướp đi sinh mạng để lại những tổn thất lớn cho gia đình, bạn bè, người thân. Những em bị bị bạo lực có tâm lý sợ hãi, hoang mang, chán nản, lo âudần dần bị stress, gây nên bệnh trầm cảm, dẫn đến thiếu ăn, thiếu ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả học tập.
Thứ hai, ảnh hưởng đến gia đình. Những gia đình có con em bị bạo lực, gây ra bạo lực và vi phạm pháp luật sẽ xáo trộn, cảm thấy bất an, mất tiền của để chăm sóc người bị hại, có trường hợp người thân can ngăn cũng bị thương tích, thiệt mạng.
Thứ ba, ảnh hưởng đến tương lai của chính các em gây ra bạo lực và vi phạm pháp luật. Các em cũng chịu ảnh hưởng về sức khỏe, tâm lí, thậm chí có thể nhận kỷ luật đuổi học, tù tội
Thứ tư, ảnh hưởng đến nhà trường. Hành vi bạo lực và vi phạm pháp luật không chỉ tác động xấu đến nạn nhân mà còn khiến không khí trường học trở nên nặng nề, bất an, ảnh hưởng đến thành tích, danh dự của trường cũng như các thầy cô giáo.
Thứ năm, ảnh hưởng đến xã hội. Bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh đã càng làm xấu đi những nét văn hóa truyền thống của xã hội, một phần không nhỏ làm mất trật tự xã hội.
1.6. Thực tế công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường ở trường THPT Lê Lợi
Trong những năm gần đây, đi đôi với việc phấn đấu nâng cao chất lượng học tập của học sinh, trường THPT Lê Lợi luôn chú trọng đến công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường để tạo môi trường thuận lợi cho các em học tập và rèn luyện. Công tác phối hợp giữa nhà trường với gia đình học sinh, với các lực lượng bên ngoài ngày càng được coi trọng. Chi bộ nhà trường thường xuyên quan tâm, chỉ đạo Ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường xây dựng các kế hoạch, đề ra các giải pháp và phối hợp thực hiện để có thể mang lại hiệu quả cao nhất. Đặc biệt BGH nhà trường đã xây dựng, ban hành, chỉ đạo rất sát sao thông qua hệ thống các văn bản, hướng dẫn, kế hoạch như:
	- Kế hoạch số: 104/KH-THPT ngày 29 tháng 8 năm 2019 Về chương trình hành động phòng, chống bạo lực học đường giai đoạn 2019- 2021.
- Kế hoạch số: 82/KH-THPT ngày 11 tháng 6 năm 2020 về tăng cường các biện pháp đảm bảo an ninh trật tự, an toàn trường học, an toàn giao thông và phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước.
- Kế hoạch số: 89/KH-THPT ngày 22 tháng 6 năm 2020 Triển khai thực hiện Kế hoạch số 824/KH-SGDĐT ngày 27/5/2020 của Sở GD&ĐT Quảng Trị về tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh. 
- Kế hoạch số: 139/KH-THPT ngày 31/8/2020 về Triển khai thực hiện kế hoạch số 824/KH-SGDĐT về thực hiện Chỉ thị số 31/CT-TTg về tăng cường giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh. 
- Quyết định số 176/QĐ-THPT ngày 22 tháng 9 năm 2020 về việc kiện toàn tổ tư vấn tâm lí học đường năm học 2020-2021. 
- Kế hoạch số: 177/KH-THPT ngày 22 tháng 9 năm 2020 về kế hoạch hoạt
động tư vấn tâm lí học đường năm học 2020-2021. 
- Quyết định số 225/QĐ-THPT ngày 19 tháng 11 năm 2020 ban hành nội quy dành cho học sinh. 
- Kế hoạch số: 229/KH-THPT ngày 24 tháng 11 năm 2020 về phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em của Trường THPT Lê Lợi giai đoạn 2020 – 2025 
- Kế hoạch số: 70/KH-THPT ngày 01 tháng 3 năm 2021 về triển khai thực hiện Phong trào thi đua bảo đảm trật tự, an toàn giao thông giai đoạn 2021 – 2025. 
- Kế hoạch số: 81/KH-THPT ngày 12 tháng 3 năm 2021 về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2021 
- Kế hoạch số: 205/KH-THPT ngày 27 tháng 5 năm 2021 về triển khai Tháng hành động vì trẻ em năm 2021 
- Kế hoạch số: 311/KH-THPT ngày 25 tháng 8 năm 2021 về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật năm học 2021-2022 
- Kế hoạch số: 312/KH-THPT ngày 25 tháng 8 năm 2021 triển khai nhiệm vụ và phối hợp với các cơ quan chức năng trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật năm học 2021-2022
- Kế hoạch số: 400/KH-THPT ngày 20 tháng 9 năm 2021 thực hiện công tác phòng chống mua bán người, phòng, chống xâm hại trẻ em và phòng, chống tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuối giai đoạn 2021-2025.
- Quy định về việc khen thưởng và kỷ luật học sinh năm học 2020-2021 số 235/QĐ-THPT ngày 30/11/2020.
Nhờ vậy, công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường của học sinh đã được cải thiện đáng kể, tỷ lệ học sinh vi phạm pháp luật và bạo lực học đường có nhiều chuyển biến tích cực. 
Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trên thực tế còn gặp không ít khó khăn như: Cơ sở vật chất vẫn còn thiếu một số hạng mục để bảo đảm an toàn cho học sinh; công tác tuyên truyền bị hạn chế do thời lượng bị cắt giảm cho các hoạt động khác và ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19; việc tổ chức hoạt động ngoại khóa, hoạt động trải nghiệm cho học sinh thiếu cả về không gian, thời gian và kinh phí tổ chức; Sự tham gia phối hợp của các lực lượng xã hội với nhà trường vẫn còn những hạn chế.
2. Một số biện pháp phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong đoàn viên, thanh niên trường THPT Lê lợi
2.1. Ban chấp hành Đoàn trường nắm vững tình hình thực tiễn
Muốn tổ chức giáo dục tốt công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường, trước hết những đồng chí làm trong Ban thường vụ, Ban chấp hành Đoàn trường phải nắm chắc những quan điểm chỉ đạo của Đoàn cấp trên về các hoạt động phong trào trong năm học, mục tiêu giáo dục của nhà trường, đội ngũ giáo viên làm công tác Đoàn, đặc biệt là tình hình đặc điểm cụ thể của từng chi đoàn mà mình quản lí. Cụ thể trong năm