Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng công đoàn cơ sở vững mạnh tỉnh Lai Châu

PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài.
1. Công đoàn - Cái tên thể thiện vai trò của một đoàn thể lấy việc chung, lợi ích cộng đồng làm bản lề xây dựng to chức. Nó xuất phát từ quyền lợi thiêng liêng mưu cầu hạnh phúc của mỗi con người. Ai cũng cần được đáp ứng những nhu cầu vật chất và tinh thần chính đáng, nhất là khi họ nỗ lực phấn đấu vì mục đích sống đó. Để bảo vệ công sức lao động, thành quả cống hiến của người lao động thì công đoàn là tiếng nói pháp lí chân chính. Mọi áp bức bất công được công đoàn gạt bỏ tuân thủ theo nguyên tắc dân chủ, bình đẳng. Chất lượng đời sống được chăm lo tạo hưng phấn cho người lao động tiếp tục cống hiến. Cho nên công đoàn giữ vai trò như một nhân tố kích thích năng lực sản xuất.
Công đoàn còn là sợi dây tạo dựng sự đoàn kết trong hệ thống các cơ quan, doanh nghiệp, xí nghiệp dựa trên cơ sở lấy việc bảo vệ quyền lợi của người lao động làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động. Chỉ khi nhu cầu thiết yếu của mỗi cá nhân được đảm bảo mới có thể tập trung lực lượng đem lại sức mạnh tập thể hoàn thành các nhiệm vụ cách mạng. Có thể nói, công đoàn chính là to chức quy tụ cái tôi cá nhân về mối thống nhất cộng đồng. Mỗi công đoàn viên gia nhập to chức công đoàn đã tự khẳng định quyền lợi và nghĩa vụ của bản thân với xã hội. Đoàn viên hướng tới cho đi sức lao động, sự cống hiến và nhận thành quả xứng đáng. Họ ý thức rằng làm cho công việc tập thể thành công chính là làm cho đời sống cá nhân nâng cao. Như vậy trong cái chung có cái riêng và trong cái riêng có cái chung. Công đoàn không để cái riêng tha hóa thành chỉ nghĩa cá nhân ích kỉ, ngược lại cũng không để cái chung biến tướng thành chủ nghĩa tập thể cào bằng, áp đặt. Sự dung hòa này sẽ tạo ra chìa khóa giải quyết các vấn đề.
Đặt trong lộ trình đất nước đang hiện thực hóa mô hình xã hội dân chủ, công bằng, văn minh phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Hơn bao giờ hết, tâm tư, nguyện vọng của người lao động được quan tâm và xem xét. Là tiếng nói đại diện đem lại nhiều quyền lợi cho người lao động, vai trò của to chức công đoàn ngày càng được khẳng định và lớn mạnh.
Xác định được vị thế của tổ chức, Đại hội X Công đoàn Việt Nam đã đề ra mục tiêu, phương hướng trong 5 năm (2008 - 2013) là: “Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức chỉ đạo hoạt động Công đoàn các cấp; hướng về cơ sở, lấy cơ sở làm địa bàn chỉ đạo hoạt động chủ yếu, lấy Đoàn viên, CNVCLĐ làm đối tượng vận động; chuyển mạnh chỉ đạo hoạt động Công đoàn vào việc tổ chức thực hiện chức năng đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của Đoàn viên, CNVCLĐ; xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ; góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước’”.
Đề tài được định hướng từ mục tiêu, phương hướng của Đại hội X công đoàn Việt Nam và nghị quyết đại hội công đoàn cấp trên, Công đoàn giáo dục huyện Than Uyên lần thứ XV đã xác định rõ mục tiêu, phương hướng là “Đổi mới mô hình tổ chức, nội dung và phương thức chỉ đạo hoạt động Công đoàn... tập trung phát triển Đoàn viên, xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh, xứng đáng là lực lượng nòng cốt đi đầu trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Tham gia xây dựng Đảng, nhà nước trong sạch, vững mạnh; giữ vững sự ổn định chính trị và phát triển xã hội địa phương”. Những hoạt động của Công đoàn cơ sở phải được quan tâm với đích cuối cùng là xây dựng công đoàn cơ sở vững mạnh. Nó không chỉ hoàn thành nhiệm vụ của to chức Công đoàn, đáp ứng yêu cầu nguyện vọng đoàn viên và công nhân viên chức, lao động mà còn góp phần xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh, xây dựng Đảng vững mạnh, xây dựng cơ quan đơn vị văn hoá.
2. Công đoàn phát huy vai trò tích cực trong triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ quan trường học, tạo điều kiện cho CNVCLĐ phát huy quyền làm chủ, tham gia vào các hoạt động quản lý của cơ quan, đơn vị; thực hiện các chế độ, chính sách bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho người lao động. Một cái cây muốn xanh tốt đòi hỏi phải có bộ rễ ăn sâu bám đất, tổ chức công đoàn muốn lớn mạnh đòi hỏi các hạt nhân cơ sở phải là những phôi mầm chắc chắn. Công đoàn ngành ở tầm vĩ mô giữ vai trò hoạch định chiến lược, chỉ đạo giám sát còn công đoàn cơ sở mới là tổ chức thiết thân cụ thể hóa vai trò lắng nghe, bảo vệ, tập hợp đoàn kết...với người lao động. Chính vì thế chìa khóa để có hệ thống công đoàn vững mạnh thì điều cần thiết chúng ta phải quan tâm xây dựng ngay từ những viên gạch công đoàn cơ sở. Trong phạm vi đề tài với công đoàn ngành giáo dục, việc xây dựng một tổ chức công đoàn cơ sở vững mạnh trong đơn vị trường học là cần thiết nhằm góp phần cùng với Nhà trường và các ban ngành đoàn thể khác thúc đẩy phong trào thi đua Hai tốt, triển khai các cuộc vận động một cách hiệu quả, thực tiễn tạo mối đoàn kết nội bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ “trồng người”.
II. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu.
1. Phạm vi:
- Đề tài là sự tìm tòi, tong kết từ thực tiễn hoạt động của khối các CĐCS trường học trên địa bàn huyện Than Uyên rút ra những khó khăn, thuận lợi để có được tầm nhìn đúng đắn, khách quan, toàn diện hơn nhằm đưa ra sự hoạch định làm nổi bật vai trò của tổ chức công đoàn với đúng ý nghĩa của nó.
- Đề tài tập trung nêu ra những biện pháp chỉ đạo để góp phần xây dựng CĐCS trường học vững mạnh cũng như những kinh nghiệm chỉ đạo hoạt động CĐCS.
2. Đối tượng: Một số kinh nghiệm, bài học xây dựng tổ chức công đoàn cơ sở vững mạnh từ hai chiều những CĐCS đã đạt danh hiệu vững mạnh và những CĐCS còn yếu kém.
III. Mục đích nghiên cứu:
1. Đề tài chủ yếu hướng vào phương diện lãnh, chỉ đạo công việc cụ thể trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của người làm công tác Công đoàn ở cơ sở, nhằm góp phần nâng cao năng lực của người cán bộ Công đoàn.
2. Bản thân là người làm công tác Công đoàn trong nhiều năm qua, nghiên cứu đề tài này sẽ giúp cho tôi tự soi lại mình để làm tốt hơn nhiệm vụ được giao; đồng thời có thể trao đổi, tư vấn cùng bạn bè đồng nghiệp để tìm ra hướng tháo gỡ, giải quyết những vướng mắc trong quá trình chỉ đạo hoạt động CĐCS trường học xây dựng hệ thống công đoàn giáo dục huyện Than Uyên lớn mạnh nói riêng, Liên đoàn Lao động huyện Than Uyên và Công đoàn ngành giáo dục tỉnh Lai Châu nói chung, nhằm đưa CĐGD Than Uyên luôn đạt danh hiệu "Công đoàn cơ sở vững mạnh" năm nay và năm sau.
IV. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu:
1. Nêu kinh nghiệm chỉ đạo hoạt động của CĐCS từ thực tiễn chỉ đạo hoạt động của một cơ sở đơn lẻ mà có sức khái quát, tổng hợp từ hệ thống các cơ sở công đoàn trong các đơn vị trường học đóng trên địa bàn.
2. Những giải pháp để xây dựng CĐCS vững mạnh. Những giải pháp này hoàn toàn có khả năng thực thi và thực hiện được ở tất cả các CĐCS trường học. Nó là những kinh nghiệm, bài học được rút ra từ những nét riêng và nét chung đã trải nghiệm khi chỉ đạo hoạt động của nhiều CĐCS.
3. Bám sát vào thực tiễn chỉ đạo phát huy thuận lợi, khắc phục những khó khăn của đơn vị mà đề ra những nội dung, phương pháp hoạt động cho phù hợp đem lại hiệu quả.
PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận:
1. Công đoàn có vai trò quan trọng đối với lịch sử phát triển của cách mạng, V.Lênin nói: “ Công đoàn có vai trò là trường học quản lí, trường học kinh tế, trường học chủ nghĩa Cộng sản”. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Công đoàn Việt Nam đã trở thành to chức giai cấp rộng lớn của giai cấp công nhân Việt Nam, là to chức có khả năng thực hiện vai trò vô cùng quan trọng của mình là lôi cuốn đông đảo quần chúng công nhân viên chức lao động vào cuộc đấu tranh giai cấp. Các tổ chức Công đoàn thực hiện vai trò thông qua chức năng đoàn kết, tập hợp, giáo dục, rèn luyện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.
Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân, đội ngũ trí thức và những người lao động tự nguyện lập ra dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam nhằm mục đích tập hợp, đoàn kết lực lượng, xây dựng giai cấp Công nhân Việt Nam lớn mạnh về mọi mặt, phấn đấu xây dựng nước Việt Nam độc lập, thống nhất đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đây cũng chính là việc đưa tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào thực tiễn nhằm khẳng định lấy dân làm gốc, phát huy tính dân chủ để có công bằng, văn minh.
Lịch sử dân tộc đã khẳng định sức mạnh của đoàn kết là nhân tố quan trọng của thành công. Việc xây dựng CĐCS vững mạnh sẽ tạo điều kiện tốt cho tập thể cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong đơn vị phấn đấu thể hiện được vai trò và nhiệm vụ của mình đối với tổ chức Công đoàn, họ tự ý thức được đó là quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi cá nhân. Xây dựng chế tài pháp lí cho mình cũng chính là tạo lập tính đoàn thể. Xây dựng Công đoàn cơ sở là một trong những ưu tiên hàng đầu của các cơ quan. Nó sẽ góp phần thúc đẩy và nâng cao năng suất hiệu quả công việc cho đơn vị khi lợi ích thiết thực của người lao động được đảm bảo.
2. Công đoàn là trung tâm tập hợp, đoàn kết, giáo dục, rèn luyện, xây dựng đội ngũ giai cấp công nhân - lao động. Công đoàn đại diện và tổ chức người lao động tham gia quản lí cơ quan, đơn vị; đại diện và bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của người lao động. Vị trí của Công đoàn ngày càng được khẳng định và thừa nhận trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội mà Công đoàn tham gia.
Ngay từ Nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam xác lập, Quốc hội đã họp và nhận định ghi trong điều 10 Hiến pháp năm 1992 vai trò của to chức Công đoàn một cách rõ ràng rằng: “/ờ tổ chức chính trị xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động, cùng với cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo và bảo vệ quyền lợi của cán bộ, công nhân, viên chức và những người lao động khác; tham gia quản lý Nhà nước và xã hội, tham gia kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước tổ chức kinh tế;Giáo dục cán bộ, công nhân, viên chức và những người lao động khác xây dựng và bảo vệ tổ quốc’”.
Trải qua hơn 20 năm đổi mới cùng với việc xây dựng nhà nước pháp quyền tất cả quyền lực thuộc về nhân dân, việc quản lý Nhà nước bằng pháp luật đã tạo điều kiện cho đất nước có những thay đổi về nhận thức và phương pháp quản lý trong quá trình xây dựng, phát triển nền kinh tế của quốc gia nhằm phấn đấu trở thành một nước công nghiệp trước năm 2020; sự nghiệp xây dựng đất nước theo con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá đã tạo cho giai cấp công nhân, những người lao động trong các thành phần kinh tế có những cơ hội đóng góp cho sự phát triển của đất nước theo những giá trị khác nhau và cần thiết phải có tổ chức đại diện cho họ trong quả trình thực hiện chức phận của mình góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Bản Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi năm 2013) một lần nữa đã khẳng định tại điều 10 “Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện cho người lao động, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội; tham gia thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp; tuyên truyền, vận động người lao động học tập, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Việc biên soạn lại Điều 10 về tổ chức Công đoàn bao gồm các điểm mới so với các bản Hiến pháp trước đó trong đó đã nêu cao sự tự nguyện của người lao động khi tham gia tổ chức Công đoàn đồng thời khẳng định vai trò đại diện của
Công đoàn cho người lao động, chăm lo và bảo vệ lợi ích hợp pháp của người lao động ngoài chức năng tham gia kiểm tra, giám sát và có thêm chức năng thanh tra và tuyên truyền, vận động người lao động tham gia xây dựng và bảo vệ To quốc.
Ngày nay trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế, dân chủ và công bằng là xu thế của thời đại. Hàng loạt bộ Luật ra đời để bảo hộ cho người lao động. Vai trò của CĐCS càng ngày càng được mở rộng và phát triển. Xây dựng Công đoàn vững mạnh là vấn đề mà tất cả các cấp Công đoàn trong cả nước đều hết sức quan tâm. Công đoàn có vững mạnh mới có đủ vị thế để thực hiện chức năng, nhiệm vụ cơ bản của mình. Trong đó hoạt động của Công đoàn cơ sở có vai trò quyết định đến toàn bộ hệ thống Công đoàn Việt Nam; Công đoàn cơ sở có “Vững mạnh" thì tổ chức Công đoàn mới vững mạnh, vì vậy Đại hội VIII Công đoàn Việt Nam khẳng định: “ Ra sức phát triển đoàn viên trong các thành phần kinh tế, tiếp tục xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh, nâng cao trình độ cán bộ Công đoàn" Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ IX tiếp tục khẳng định: “Nâng cao chất lượng hoạt động Công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động Công đoàn, đẩy mạnh xây dựng CĐCS và nghiệp đoàn vững mạnh..”.
Đối với các CĐCS ngành Giáo dục - Đào tạo, việc xây dựng CĐCS trường học của mình vững mạnh là một việc làm vô cùng cần thiết và quan trọng, đó cũng là trách nhiệm của mỗi đoàn viên công đoàn, cán bộ công đoàn và các CĐCS nhằm đạt mục tiêu phấn đấu kết nạp 100% người lao động trong các trường học vào Công đoàn, hàng năm CĐCS các trường học đạt tiêu chuẩn CĐCS vững mạnh mà Đại hội đã đề ra.
II. Cơ sở thực tiễn:
Đại hội công nhân viên chức đầu năm trong các cơ quan, doanh nghiệp, xí nghiệp luôn quan tâm kiện toàn bộ máy BCH công đoàn. Sở dĩ như vậy bởi mỗi cá nhân khi tham gia đóng góp sức lao động thì họ cũng cần được có những đãi ngộ xứng đáng. Tuy nhiên không phải cơ quan, doanh nghiệp, xí nghiêp nào cũng đặt tính công bằng, dân chủ để áp dụng nên rất nhiều người lao động phải chịu những áp bức không đáng có. Cho nên, sự xuất hiện của tổ chức công đoàn là một nhu cầu của người lao động để họ có thể được lên tiếng, đấu tranh bảo vệ quyền lợi chính đáng. Công đoàn không đơn giản chỉ là một ban bệ tập hợp để thăm hỏi người lao động khi đau ốm mà còn là một tổ chức nâng cao nhận thức dân chủ ở người lao động để tạo dần sự công bằng trong xã hội văn minh.
Xây dựng công đoàn cơ sở vững mạnh và đánh giá chất lượng hoạt động của công đoàn cơ sở nhằm giúp các cấp công đoàn có căn cứ đề ra kế hoạch, giải pháp xây dựng và củng cố thường xuyên đối với hoạt động của công đoàn cơ sở (CĐCS), nghiệp đoàn (NĐ); tạo điều kiện cho CĐCS, NĐ nâng cao tính chủ động, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ.
Trong những năm qua Công đoàn Giáo dục huyện Than Uyên và các công đoàn cơ sở trường học liên tục được LĐLĐ huyện và Công đoàn ngành đánh giá là Công đoàn cơ sở Vững mạnh, nhiều năm liền được nhận Cờ và Bằng khen của công đoàn cấp trên trao tặng . Tuy nhiên, để gìn giữ danh hiệu CĐCS vững mạnh trong năm học 2012 - 2013 và những năm tiếp theo, là Chủ tịch công đoàn giáo dục huyện trực tiếp chỉ đạo các công đoàn cơ sở trường học, tôi quyết định nghiên cứu sâu hơn, tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhằm giúp BCH công đoàn cơ sở trường học xây dựng CĐCS của mình “ Vững mạnh” một cách bền vững vì vậy tôi chọn và nghiên cứu đề tài: “Xây dựng tổ chức Công đoàn cơ sở vững mạnh ”.
Xây dựng Công đoàn cơ sở trường học vững mạnh là vấn đề then chốt mà các công đoàn cơ sở đều hết sức quan tâm. Công đoàn có vững mạnh mới có thể thực hiện được chức năng, nhiệm vụ cơ bản của mình là đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người lao đ