Sáng kiến kinh nghiệm Mô hình hoạt động công tác Đoàn sáng tạo nhằm xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường Trung học Phổ thông Kim Ngọc

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC
TRƯỜNG THPT KIM NGỌC
=====***=====
BÁO CÁO KẾT QUẢ 
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
Tên sáng kiến: Mô hình hoạt động công tác Đoàn sáng tạo nhằm xây dựng trường học hạnh phúc tại trường Trung học phổ thông Kim Ngọc
Tác giả sáng kiến: Vũ Thu Trang
* Mã sáng kiến: 04.69.01
NĂM HỌC: 2022 - 2023

BÁO CÁO KẾT QUẢ 
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu:
Giáo dục giữ vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm: coi giáo dục là quốc sách hàng đầu. Một trong những nguyên lí giáo dục cơ bản của nước ta là giáo dục con người toàn diện. 
Xuất phát từ vị trí, tầm quan trọng đó, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết về công tác giáo dục đạo đức lối sống cho thế hệ trẻ như Chỉ thị 20- CT/TW ngày 5/11/2012 của Bộ Chính trị “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trong tình hình mới”; Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí Thư “Về tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030”; 
Luật Giáo dục năm 2019 khi đề cập đến mục tiêu giáo dục đã khẳng định: giáo dục nhằm phát triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức công dân; có lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ tổ quốc và hội nhập quốc tế. 
Bác Hồ đã từng khẳng định: “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền được sống, quyền tự do và mưu cầu hạnh phúc”. Như vậy, hạnh phúc là mưu cầu của mỗi cá nhân, là đích vươn đến, mục tiêu phấn đấu trong cuộc đời của mỗi con người, trong lĩnh vực giáo dục của mỗi quốc gia. Lấy cảm hứng từ mô hình “Happy School” của UNESCO, mô hình "Trường học hạnh phúc" bắt đầu triển khai thí điểm ở nước ta vào tháng 4/2018 và sau đó nhanh chóng được nhân rộng trong nhiều cơ sở giáo dục đào tạo trên cả nước. Với học sinh, để có được hạnh phúc, trước hết là được sống trong một gia đình hạnh phúc, được sự yêu thương của bố mẹ và người thân. Bên cạnh đó, các em cần được trưởng thành trong một ngôi trường hạnh phúc- nơi các em được học tập, được vui chơi, chia sẻ, được thấu hiểu, yêu thương và tôn trọng.
Xây dựng trường học hạnh phúc, mỗi trường học đều hướng tới mục tiêu: xây dựng môi trường giáo dục đem đến niềm vui, hạnh phúc cho cả giáo viên và học sinh, thầy cô thân thiện, học sinh tích cực. Trường học hạnh phúc là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh. Trường học hạnh phúc là nơi thầy cô và học sinh vui sống trong sẻ chia, cảm thông và yêu thương nhau. Đồng thời, nơi đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày giáo viên và học sinh đến trường là một niềm hạnh phúc. 
Nhưng thực tế thì sao? Nhiều câu chuyện không vui xuất hiện trong học đường vừa qua: tỉ lệ stress, trầm cảm học đường tăng nhanh chóng, bạo lực học đường đáng báo động, mối quan hệ thầy trò căng thẳng,...tất cả những điều đó được phản ánh thường xuyên qua các kênh truyền thông, là một điều nhức nhối trong xã hội nói chung và nền giáo dục nói riêng.
Câu hỏi lớn đặt ra lúc này là: Làm thế nào để mỗi ngày học sinh đến trường là một ngày vui, giáo viên đến trường mỗi ngày là một niềm hạnh phúc, quan hệ thầy trò là động lực để học sinh vươn tới tri thức? Theo chúng tôi, xây dựng trường học hạnh phúc là việc làm cấp thiết cần được các nhà giáo dục quan tâm lúc này. Hiện tại rất ít tài liệu bàn sâu và đưa ra các giải pháp cho vấn đề này, đồng nghiệp, nhà trường chưa có kinh nghiệm nhiều để giải quyết, khắc phục.
Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Mô hình hoạt động công tác Đoàn sáng tạo nhằm xây dựng trường học hạnh phúc tại trường Trung học phổ thông Kim Ngọc ”.
2. Tên sáng kiến: 
Mô hình hoạt động công tác Đoàn sáng tạo nhằm xây dựng trường học hạnh phúc tại trường Trung học phổ thông Kim Ngọc 
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Vũ Thu Trang
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường THPT Kim Ngọc
- Số điện thoại: 
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến 
Vũ Thu Trang – Trường THPT Kim Ngọc 
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
5.1 Lĩnh vực có thể áp dụng sáng kiến: Công tác Đoàn thanh niên, ngoại khóa các trường THPT
5.2 Vấn đề mà sáng kiến giải quyết:
- Nghiên cứu tổng quan, cơ sở lí luận về lớp học hạnh phúc, trường học hạnh phúc
- Điều tra thực trạng về các hoạt động của nhà trường, giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm, học sinh và phụ huynh học sinh.
- Phân tích cấu trúc nội dung về lớp học hạnh phuc, trường học hạnh phúc.
- Xây dựng mô hình hoạt động công tác Đoàn sáng tạo nhằm xây dựng trường học hạnh phúc.
- Đánh giá hiệu quả của mô hình hoạt động công tác Đoàn sáng tạo nhằm xây dựng trường học hạnh phúc.
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 9/2022 
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1. Về nội dung của sáng kiến: 
Mô hình hoạt động công tác Đoàn sáng tạo nhằm xây dựng trường học hạnh phúc tại trường Trung học phổ thông Kim Ngọc 
1. Cách thức tổ chức
Triển khai các tiêu chí về một trường học hạnh phúc đến cán bộ, giáo viên và học sinh: có 3 tiêu chí quan trọng, có tính cốt lõi để xây dựng trường học hạnh phúc là: yêu thương, an toàn và tôn trọng.
 1.1. Yêu thương
- Thứ nhất là sự thấu hiểu: Thầy, cô thấu hiểu nhau, cùng xây dựng môi trường thân thiện, thầy cô thấu hiểu học sinh, học sinh thấu hiểu thầy cô và học sinh thấu hiểu học sinh.
 - Thứ hai là sự quan tâm, chia sẻ: quan tâm đến đồng nghiệp, quan tâm đến học trò và học sinh quan tâm đến nhau. Mỗi người có thuận lợi, khó khăn riêng. Do đó sự chia sẻ cho đi, nhận lại sẽ tạo ra một sự gần gũi và gắn kết mọi người với nhau.
- Thứ ba là sự tin tưởng lẫn nhau: Thầy, cô tin tưởng đồng nghiệp, tin tưởng học sinh và ngược lại hoài nghi, đố kỵ sẽ không có được hạnh phúc.
- Thứ tư là sự hỗ trợ: Hỗ trợ về tinh thần bằng sự chia sẻ và hỗ trợ về vật chất bằng sự giúp đỡ.
- Thứ năm là sự bao dung: Không ai có thể hoàn hảo, không ai tránh khỏi sai lầm nhưng khi đã có sự bao dung thì mọi việc sẽ được nhìn nhận rất nhẹ nhàng.
- Thứ sáu là tinh thần đoàn kết: Tập thể hội đồng giáo dục và học sinh nhà trường phải là một khối thống nhất vì mục tiêu chung xây dựng thành công “Trường học hạnh phúc”.
1.2. An toàn
- Trường học phải an toàn về thể chất và tinh thần. Giáo viên và học sinh được bảo vệ, không có sự xúc phạm về thể xác và tinh thần để mỗi khi đến trường cũng như về nhà.
- Nhà trường không có bạo lực học đường.
1.3. Tôn trọng
- Cần tôn trọng sự khác biệt, bởi chính sự khác biệt ấy mới tạo nên sự đa dạng về văn hóa và đổi mới. Tôn trọng sự khác biệt, trước hết là không áp đặt, không đem giá trị của một vài cá nhân, áp đặt cho cái chung.
- Tôn trọng sự khác biệt để phát huy sáng tạo và đổi mới.    
2. Các tiêu chí đã đạt được
2.1. Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện
- Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường đáp ứng nhu cầu sử dụng và bảo đảm an toàn, vệ sinh, phù hợp cảnh quan, môi trường thân thiện. Vệ sinh thường xuyên, vệ sinh theo tháng, tổng vệ sinh, trồng cây, khuân viên lớp học.
Ảnh: Khuân viên nhà trường, vệ sinh khuân viên
- Có công trình vệ sinh, nước sạch và các công trình xây dựng khác bảo đảm an toàn, thân thiện, dễ tiếp cận, phù hợp với nhu cầu đa dạng của người sử dụng. Học sinh có ý thức giữ gìn, bảo vệ.
Ảnh: Học sinh sử dụng chậu rửa tay trước khi vào lớp
- Bảo đảm an ninh trật tự; an toàn vệ sinh thực phẩm; an toàn phòng, chống tai nạn, thương tích; an toàn, phòng, chống cháy, nổ; an toàn phòng chống thảm họa, thiên tai. Ký cam kết, hoạt động kngoaij khóa mời Trung tâm an toàn về hướng dẫn học sinh.
Ảnh: Phòng chống tai nạn thương tích
- Xây dựng công khai và thực hiện nghiêm túc bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong nhà trường. Quy tắc ứng xử mỗi lớp
Ảnh: Học sinh thảo luận quy tắc ứng xử
- Tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, hoạt động giáo dục kỹ năng sống, hoạt động ngoài giờ chính khóa, hoạt động xã hội, từ thiện vì cộng đồng, hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa, thể thao an toàn, lành mạnh, thân thiện, bình đẳng, phù hợp với độ tuổi, đặc điểm sinh lý, tâm lý của học sinh THPT. 
Ảnh: Học tập tác phẩm Văn học
Ảnh: GS. Hoàng Chí Bảo nói chuyện về Bác
Ảnh: Giáo dục sức khỏe sinh sản
Ảnh: Ngày hội sách
Ảnh: Một giờ ngoại khóa – Đại sứ quán Vương Quốc Anh dự
- Thực hiện tốt công tác phòng, chống bạo lực học đường.
- Trang trí lớp học, khuyến kích xây dựng tủ sách lớp học, trang trí lớp học xanh góp phần tạo dựng lớp học hạnh phúc.
2.2.Thầy cô giáo thay đổi vì trường học hạnh phúc
- Để Thầy cô giáo yêu nghề, yêu thương học sinh.
- Thầy cô giáo làm chủ được bản thân, thầy cô có năng lượng tích cực và định hướng học sinh phát triển theo hướng tích cực, không ngừng bồi dưỡng chuyên môn.
Ảnh: Giao lưu trường THPT Đinh Tiên Hoàng – Hà Nội
- Thầy cô giáo biết vận dụng các kỹ năng sư phạm giúp học sinh vui vẻ khi đến trường. Tổ chức hoạt động trao đổi phương phương pháp chủ nhiệm giữa giáo viên chủ nhiệm trong trường cũng như các trường bạn. 
2.3. Thực hiện tốt tư vấn tâm lý học đường
- Mỗi giáo viên là một cán bộ tư vấn tâm lý, đặc biệt giáo viên chủ nhiệm là người nhận diện ra những khó khăn tâm lý mà học sinh thường gặp phải, để từ đó cùng tìm ra những biện pháp hỗ trợ tâm lý kịp thời cho các em. Giáo viên trang bị cho mình những kỹ năng cơ bản, cần thiết (kỹ năng lắng nghe, kỹ năng đặt câu hỏi, kỹ năng phản hồi...) và giúp học sinh vượt qua những khó khăn mà các em phải đối mặt trong quá trình học tập.
Ảnh: Giáo viên tham gia tập huấn đánh giá kỹ năng tham vấn tâm lý cho học sinh, xây dựng trường học hạnh phúc
- Thành lập và phát huy tổ tư vấn học đường, phân công giáo viên kiêm nhiệm thường trực làm công tác tư vấn tâm lý học đường cho học sinh.
Ảnh: Thảo luận tổ tư vấn học đường
2.4. Tổ chức dạy học, hoạt động, kiểm tra đánh giá học sinh
- Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học. Các hoạt động không chỉ nằm trong khuôn khổ lớp học mà còn được tổ chức ngoài khuôn viên trường lớp, giúp học sinh cảm nhận sâu sắc về thế giới tự nhiên xung quanh. Các môn học được biến hóa thành bài học thú vị qua những trò chơi, trải nghiệm.
Ảnh: Một tiết học trải nghiệm thực tế
- Các thầy cô giáo tạo điều kiện để các em được lên tiếng và được lắng nghe một cách đầy tôn trọng. Thay vì la mắng, dọa dẫm, hãy cho các em được sai lầm, được nói ra cảm xúc của mình trong môi trường học đường. Giúp học sinh tiếp thu tốt hơn, tự tin và hòa đồng hơn. Tôn trọng cảm xúc là một trong những yếu tố tạo nên lớp học hạnh phúc. Các thầy cô đã nhìn thấy được những thành công và phẩm chất mà học sinh có chứ không phải là nhìn thấy thứ mà học sinh đang yếu, đang thiếu.
Ảnh: Diễn đàn điều em muốn nói
- Nhà trường thay đổi nội dung và cách thức sinh hoạt hàng tuần, hàng tháng, thay bằng việc đánh giá nhận xét hoặc phê bình thì học sinh sẽ được cùng nhau trao đổi, chia sẻ theo một chủ đề gợi mở nào đó của giáo viên chủ nhiệm hoặc khuyến kích  học sinh được tham gia các tiết đọc sách thư viện, xây dựng thói quen và từng bước phát triển kỹ năng đọcTrong quá trình tổ chức các hoạt động cho học sinh, thầy cô giáo luôn có ý thức giáo dục các em bằng lòng yêu thương và giúp các em hình thành nên lòng biết ơn và công nhận những điều tích cực từ bạn bè.
Ảnh: Học sinh trao đổi, chia sẻ một số kinh nghiệm học tập
- Đổi mới kiểm tra đánh giá đảm bảo yêu cầu đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh; giúp học sinh phát huy nhiều nhất khả năng. Giáo viên định hướng ôn tập cuối mỗi học kỳ sao cho hạn chế tối đa lối học vẹt, học tủ, học đối phó; giúp học sinh xác định đúng được động cơ học tập của bản thân, tạo động lực nhưng không gây áp lực cho học sinh.
Ảnh: Giáo viên hướng dẫn ôn tập theo hướng đổi mới
2.5. Tác động có hiệu quả đến phụ huynh để họ chủ động và có trách nhiệm tham gia quá trình giáo dục
*Các giải pháp để phụ huynh hiểu và thực hiện được các yêu cầu sau:
- Việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện các phẩm chất và năng lực nhằm giúp học sinh phát triển nhân cách một cách toàn diện là một quá trình lâu dài liên tục, diễn ra ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan rất nhiều đến các mối quan hệ xã hội phức tạp. Vì thế, việc giáo dục học sinh trung học phổ thông  luôn luôn đòi hỏi sự phối hợp, kết hợp chặt chẽ của nhiều lực lượng xã hội và nhất là đòi hỏi sự quan tâm đúng cách của gia đình. Khi thiếu sự phối hợp đúng đắn, thiếu sự thống nhất tác động giáo dục giữa nhà trường và gia đình thì hậu quả xấu trong giáo dục sẽ xuất hiện, nếu không kịp thời khắc phục hậu quả sẽ rất tai hại.
- Khi các em vào trường Trung học phổ thông Kim Ngọc, các bậc cha mẹ phải quan tâm tạo điều kiện thuận lợi như giúp các em rèn luyện các nề nếp thói quen học tập, vệ sinh, mua sắm đồ dùng học tập đầy đủ, các kỹ năng tự chăm sóc, bảo vệ
- Các bậc cha mẹ cần quan tâm xây dựng một gia đình mà trong đó mọi thành viên có nghĩa vụ và trách nhiệm với nhau. Xây dựng một phong cách sinh hoạt có nề nếp, phù hợp nhu cầu hứng thú nhằm phát huy những mặt tích cực của học sinh. Đặc biệt người lớn phải giữ uy tín, vai trò gương mẫu của mình trong gia đình và ngoài xã hội.
- Đổi mới trong họp phụ huynh học sinh và có nhóm Zalo trao đổi với phụ huynh học sinh.
2.6. Tổ chức các hoạt động giáo dục liên quan đến nội dung “trường học hạnh phúc”
- Tổ chức các hoạt động giáo dục kết nối bản thân học sinh: Ứng xử với chính mình, giúp bản thân học sinh nhận ra cảm xúc của mình, điều chỉnh cảm xúc và đạt những mục tiêu tích cực.
Ảnh: Trình bày về lớp học thân thiện, lớp học hạnh phúc
- Tổ chức các hoạt động giáo dục kết nối người học với người khác.
Ảnh: Kết nối với Đại học UNI
- Giáo dục cho học sinh ứng  xử với người  khác giúp cá nhân phát triển sự cảm thông, đồng  cảm, thấu  cảm  với  người  khác, biết duy trì các mối quan hệ một cách tích cực có trách nhiệm với bản thân. 
- Tổ chức các hoạt động giáo dục kết nối học sinh với thiên nhiên: Giáo dục học sinh học cách tôn trọng và bảo vệ môi trường và sống hòa hợp với thiên nhiên.
Ảnh: Tiết học học sinh kết nối với thiên nhiên
III. Mục tiêu, phương hướng
1. Mục tiêu
- Giúp cho cán bộ, giáo viên, nhân viên đang công tác trong nhà trường có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng trong việc tạo dựng, duy trì nhà trường mà ở đó học sinh, cán bộ, giáo viên, nhân viên được yêu thưong, được tôn trọng, được an toàn được hiểu và được có giá trị; nói rộng hơn là phát triển môi trường nhà trường thân thiện, văn minh, cùng hợp tác vì sự phát triển bền vững trong bối cảnh đối mới căn bản toàn diện Giáo dục và Đào tạo hiện nay.
- Giúp giáo viên nhận thức được sứ mệnh của người thầy, luôn luôn tự học, tìm tòi, sáng tạo, đặc biệt chú ý đến “Nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức giáo viên vì một trường họ